Czy marihuana może wspomóc cierpiących na anemię sierpowatą?
Marihuana była używana w medycynie już od tysięcy lat. Ludzie wykorzystywali ten żywiczny kwiat w leczeniu objawów dolegliwości fizycznych i psychicznych. Na liście schorzeń, których terapię wspomaga marihuana, znajduje się m.in. anemia sierpowata. Jest to choroba dziedziczna spowodowana mutacją genu hemoglobiny, która prowadzi do niedokrwistości, bardzo silnego bólu, a nawet uszkodzenia narządów, jeżeli nie jest odpowiednio leczona. Czym jest anemia sierpowata i jak marihuana może wspomóc jej leczenie?
Zdrowe czerwone krwinki są w kształcie dwuwklęsłego dysku. Przechowują w sobie kod genetyczny, a ich najważniejszym zadaniem jest transportowanie tlenu do wszystkich komórek w organizmie.
Czym jest anemia sierpowata?
Anemia sierpowata jest dziedziczną chorobą krwi. Zdrowe czerwone krwinki są w kształcie dwuwklęsłego dysku. Przechowują w sobie kod genetyczny, a ich najważniejszym zadaniem jest transportowanie tlenu do wszystkich komórek w organizmie.
W anemii mutacja genu hemoglobiny powoduje zniekształcenie czerwonych krwinek ze swojej zwykłej giętkiej formy na sztywną płytkę, przypominającą z wyglądu sierp. W normalnych warunkach zdrowe komórki potrafią się tymczasowo odkształcić w celu przeciśnięcia przez wąskie naczynia krwionośne, natomiast chore nie są w stanie przepłynąć. W konsekwencji nachodzą na siebie nawzajem, co blokuje naczynia krwionośne i może prowadzić do wystąpienia groźnych zaburzeń, które w skrajnych przypadkach są przyczyną śmierci w ciągu 1-2 godzin.
Blokowanie przepływu krwi do narządów jest również jednym z głównych zagrożeń w trakcie kryzysu i zwykle powoduje zbiorcze uszkodzenia tkanek prowadzące do skrócenia okresu ich życia (chociaż nowoczesne metody leczenia znacznie poprawiły te negatywne prognozy).
Aby być chorym na anemię sierpowatą wystarczy, że jedno z rodziców cierpi na tę chorobę. Nie oznacza to jednak, że osoba będzie musiała borykać się z przykrymi objawami anemii, ponieważ oba allele genu hemoglobiny muszą być zmutowane, aby cały czas odczuwać skutki choroby. Jeśli tylko jeden allel jest zmutowany, a drugi jest normalny, organizm będzie wykorzystywać zarówno zdrowe jak i chore krwinki.
Normalna kopia jest w stanie wyprodukować ponad 50% wymaganej hemoglobiny u nosicieli i objawy anemii sierpowatej mogą nie być doświadczane przez całe życie, chyba że dojdzie do „wyzwalającej” sytuacji. Zalicza się do nich długotrwały brak tlenu (na przykład na dużych wysokościach) i odwodnienie.
Najczęstsze objawy anemii sierpowatej obejmują:
- Niedobór czerwonych krwinek, niedokrwistość.
- Napady bólu – występują, gdy zmutowane krwinki blokują dostęp do układu krążenia.
- Obrzęk dłoni i stóp.
- Upośledzenie, uszkodzenie lub zapalenie narządów wewnętrznych, które może prowadzić do częstych infekcji.
- Spowolniony wzrost i opóźnione dojrzewanie.
- Problemy ze wzrokiem.
- Ryzyko udaru mózgu.
Jakie są możliwości leczenia pacjentów z anemią sierpowatą?
Istnieje kilka sposobów na zarządzanie i kontrolowanie różnych objawów anemii.
Niemowlęta urodzone z tą chorobą otrzymują kwas foliowy, którego podawanie jest kontynuowane w dorosłym życiu, często z dodatkiem penicyliny we wczesnym dzieciństwie. W ostrych przypadkach anemii sierpowatej stosuje się transfuzje krwi, które zwiększają liczbę zdrowych czerwonych krwinek.
Przeciwbólowo jedynie opioidy są zatwierdzonymi, przy tym ciężkimi lekami dla cierpiących na anemię. Wiele z nich ma silne działanie uzależniające i mają znaczące efekty uboczne, w szczególności negatywny wpływ na naczynia krwionośne i nerki, które i tak są już zagrożone z powodu samej choroby.
Obecnie jedynym potencjalnym lekarstwem na anemię sierpowatą jest przeszczep szpiku kostnego.
Komary przenoszą malarię.
Anemia sierpowata – statystyki
- Około 100 tysięcy Amerykanów cierpi na anemię sierpowatą.
- Choroba ta najczęściej spotykana jest u osób ciemnoskórych – występuje w przypadku 1 na 365 urodzeń wśród afroamerykanów. Dla porównania w przypadku nacji europejskich. np. Hiszpanów, stosunek ten wynosi 1 na 16300 urodzeń.
- Około 1 na 13 czarnoskórych dzieci w Afryce rodzi się z jakąś formą anemii sierpowatej. W przypadku, kiedy dwoje rodziców było chorych, dziecko może cierpieć na bardzo silną odmianę tego schorzenia.
- Taka szeroka skala występowania anemii w Afryce jest wynikiem specyficznego przystosowania ewolucyjnego – osoby z jedną kopią tego genu z racji kształtu czerwonych krwinek są odporne na malarię, która w Afryce zbiera ogromne żniwo.
- Szacuje się, że liczba przypadków anemii sierpowatej zwiększy się o 30% na poziomie globalnym do roku 2050.
Jak marihuana może pomóc pacjentom z anemią sierpowatą?
Zostało wielokrotnie zaobserwowane, że osoby cierpiące na anemię sierpowatą używają stosunkowo o wiele więcej marihuany niż ma to miejsce w przypadku populacji ogólnej. Chorzy niejednokrotnie podkreślają, że stosowanie konopi przynosi subiektywne odczucie ulgi w bólu, jak również zmniejsza doświadczanie lęku i depresji.
Na Jamajce, osoby cierpiące na anemię używają niemal dwukrotnie więcej marihuany w porównaniu do osób zdrowych (kobiety: 19% w analogii do 10%; mężczyźni: 65% wobec 37%). Najdziwniejszy jest fakt, że chorzy na Jamajce palą więcej pomimo całkowitego braku oczekiwania na maksymalne złagodzenie objawów anemii sierpowatej – tylko 6% badanych wiązało używanie konopi indyjskich w leczeniu bólu i innych niedogodności.
Chorzy na anemię sierpowatą sięgali więc po marihuanę z przyzwyczajenia, czy jednak ich podświadomość dawała im sygnał o pozytywnym wpływie konopi indyjskich na ich zdrowie?
Badania naukowe a wpływ marihuany na anemię sierpowatą
W 2010 roku naukowcy z University of Minnesota odkryli, że syntetyczny analog THC – CP 55940, był tak samo skuteczny jak siarczan morfiny w leczeniu anemii sierpowatej i związanej z nią silnego bólu u transgenicznych myszy wykazujących ekspresję ludzkiej odmiany silnej anemii sierpowatej. Ogromnym atutem tego związku okazał się fakt, że był on o wiele bardziej skuteczny od jakiegokolwiek opioidu i to w sporo mniejszych dawkach.
W 2011 roku ci sami naukowcy przedstawili kolejne wyniki badań, które opublikowano w „Journal of the American Association of Hematology”. Analiza sugerowała, że CP 55940 jest w stanie złagodzić ostry ból związany z niedotlenieniem i reoksygenacją. Okazało się, że związek ten jest pełnym agonistą receptorów CB1, ale także działa jako antagonista na receptor GPR55.
Oprócz tego wielokrotnie wykazano, że marihuana może być z powodzeniem stosowana jako środek rozszerzający naczynia krwionośnie, co samo w sobie może pomóc w łagodzeniu zatorów powodowanych przez nagromadzenie komórek sierpowatych. Z drugiej jednak strony istnieją pewne badania, które sugerują, że konopie mogą działać jako czynnik zwężający naczynia krwionośne w pewnych okolicznościach. Dotyczy to zwłaszcza obwodowego układu krążenia (kapilarów), przez co może dojść do udarów mózgu. Aktualnie wyniki tych badań poddawane są w wątpliwość, ponieważ zostały one przeprowadzone na grupie badawczej, w której liczne osoby oprócz marihuany paliły również papierosy, a te jak wiadomo znane są ze swojego działania zwężającego naczynia krwionośne.
Zostało wielokrotnie zaobserwowane, że osoby cierpiące na anemię sierpowatą używają stosunkowo o wiele więcej marihuany niż ma to miejsce w przypadku populacji ogólnej.
Marihuana może nie być panaceum na wszystkie istniejące choroby na świecie ale jej przydatność i uniwersalność jest w stanie wspomóc w leczeniu wielu chorób, włącznie z anemią sierpowatą. Obok efektu poprawiającego nastrój, zwiększającego poczucie komfortu i euforii, marihuana ma również właściwości przeciwbólowe (łagodzenie bólu) i przeciwzapalne (przeciwobrzękowe), które są szczególnie istotne dla chorych na anemię sierpowatą.
W przeciwieństwie do silnych i drogich specyfików, pacjent może rozwijać lek w postaci marihuany w swoim własnym domu, więc stanowi ona dobrą alternatywę dla uzależniających i niebezpiecznych opioidów.