Marihuana a schizofrenia. Czy konopie mogą pomóc chorym na zaburzenia psychiczne?

Połączenie pomiędzy używaniem konopi a zaburzeniami psychicznymi, zwłaszcza schizofrenią, jest wspierane przez niebywałą ilość materiału naukowego i medycznego. Jednak pomimo tak ogromnej ilości danych eksperci nadal nie są zgodni co do tego, czy marihuana leczy, czy też powoduje choroby na tle psychicznym.

Dlaczego marihuana może być uznawana za niebezpieczną?

Typowym argumentem przeciwko legalizacji marihuany jest to, że jej używanie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem psychozy. Chociaż przyczyna nie została nadal ustalona, ​​to tak krytyczne i oskarżycielskie założenia z górny piętnują konopie i stawią je w złym świetle. Nie bierze się pod uwagę faktu, że osoby z zaburzeniami psychotycznymi angażują się w formę samoleczenia poprzez pożywanie marihuany.

Najważniejszym połączeniem między schizofrenią a marihuaną jest system endokannabinoidowy.  Bierze on udział w neurotransmisji i pomaga regulować ważne funkcje, takie jak sen czy rozpoznawanie emocji. System endokannabinoidowy odpowiada również za działanie układu nagrody oraz odczuwanie przyjemności, które to funkcjonują patologicznie u chorych na schizofrenię.

Podstawowy psychoaktywny składnik marihuany – Δ9-tetrahydrokanabinol (THC), wywiera swoje działanie poprzez wiązanie się z receptorami kannabinoidowymi w systemie endokannabinoidowym. THC jest jednym z około 80 różnych związków kannabinoidowych występujących w konopiach indyjskich, z których zdecydowana większość nie powoduje żadnych efektów obiciążających lub zmieniających psychikę.

Podobieństwa stanu po zażyciu marihuany i schizofrenią

Wykazano, że u pacjentów ze schizofrenią zwiększa się poziom endogennych kannabinoidów zarówno we krwi, jak i płynie mózgowo-rdzeniowym. Badania neuroobrazowania i pośmiertne testy wykazały, że chorzy mają podwyższony poziom receptorów kannabinoidów w mózgach. W związku z tym osoby ze schizofrenią cierpią z powodu:

• błędnego interpretowania rzeczywistości
• zaburzeń pamięci,
• nieprawidłowego działania funkcji poznawczych i wykonawczych,
• nieumiejętności przetwarzania emocji.

Naukowcy odkryli, że stan ten jest wyjątkowo podobny do tego, jaki pojawia się u osób zażywających marihuanę z wysokim stężeniem THC.

Zależności te można zaobserwować na poziomie behawioralnym. Badanie opublikowane we wrześniu 2015 roku „Schizophrenia Research” i opracowane przez naukowców z Geisel School of Medicine w Dartmouth College i Massachusetts Institute of  Technology potwierdzają, że aż 42% pacjentów ze schizofrenią zachowuje się tak, jak osoby spożywające pokaźne ilości marihuany bogatej w THC – np. widzą nieistniejące przedmioty, snują wielogodzinne opowieści lub całkowicie zamykają się przed światem zewnętrznym.

Badania naukowe

W 2013 przeprowadzono badanie w jednym z amerykańskich szpitali. Korzystając z rezonansu magnetycznego pobrano obraz mózgu w stanie spoczynku od 12 osób chorych na schizofrenię. Dzięki temu zaobserwowano, że połączenia obwodu układu nagrody mózgu u 12 pacjentów palących marihuanę są w lepszym stanie, niż ma to miejsce w przypadku chorych nie zażywających specyfiku. Odkryli również, że łączność zwiększa się u pacjentów, którym podawano THC poprzez palenie lub kapsułki.

W jednym z badań, które ukazały się w „Journal of Psychiatry & Neuroscience” sprawdzano stan połączeń międzykomórkowych u 70 osób, z których część stanowiła grupę kontrolną oraz badaną. Dzieliły się one również na tych, którzy nie przyjmują używek oraz tych, którzy zażywają marihuanę. Następnie naukowcy pokazywali badanym przyjemne obrazy. Wyniki analizy potwierdziły, że w porównaniu z grupą kontrolną, spożywający w jakikolwiek sposób produkty z THC wykazują obniżoną reakcję na przyjemne bodźce. To z kolei często prowadzi do rozwoju depresji oraz pogłębienia schizofrenii.

Ze względu na wzrost liczby chorych na schizofrenię i używających konopi indyjskich, niektórzy eksperci rozpoczęli badania nad rolą systemu endokannabinoidowego w patofizjologii choroby.

Czy marihuana powoduje choroby psychiczne?

Jeśli chodzi o debatę na temat tego, czy używanie konopi wywołuje objawy psychiatryczne lub czy należy stosować ją jako lek w celu złagodzenia objawów, nadal nie ma jednoznacznych odpowiedzi. Na pewno powinniśmy uznać, że w przypadku obu zachowań istnieje wspólny model, w którym zarówno choroby psychiczne oraz stosowanie substancji może być przyczyną do rozwoju patologii, takie jak deficyty w przetwarzaniu uczucia przyjemności w powyższym przykładzie.

Wyniki innego badania opublikowanego w 2014 roku wskazują, że wspólna etiologia genetyczna może być przynajmniej częściowo odpowiedzialna za związek między schizofrenią a używaniem marihuany. Dla wielu chorych może to być najmniej świadomie kierowany proces, w którym ich mózg próbuje się dostroić do systemu nagradzania w taki sposób, aby kreować czynności, które od razu przynoszą ulgę lub radość – tak ja ma to miejsce w przypadku zapalenia marihuany. Ze względu na wzrost liczby chorych na schizofrenię i używających konopi indyjskich, niektórzy eksperci rozpoczęli badania nad rolą systemu endokannabinoidowego w patofizjologii choroby. Zaczęto się zastanawiać, czy istnieją kannabinoidy, które mogą pomóc zarządzać pewnymi objawami schizofrenii.

Lecznicze kannabinoidy

Wiele badań, które przeprowadzono na przełomie lat, pozwoliło nam uwierzyć, że THC jest tą złą substancją, która prowadzi do wszelkich problemów wynikających z zażywania marihuany. Istnieje jednak na szczęście również cała gama kannabinoidów, które nie wykazują działania psychoaktywnego, a wśród nich największym zainteresowaniem naukowców cieszy się  kannabidiol (CBD). Istnieje sporo dowodów na to, że ma właściwości regenerujące komórki i może być silnym sprzymierzeńcem w regulacji stanu systemu endokannabinoidowego u osób chorych na schizofrenię.

Grupa badaczy niemieckich i włoskich, naukowców z University of California, przeprowadziła podwójnie losowe badanie kliniczne porównujące efekty kannabidiolu z działaniami leków przeciwpsychotycznych. Wyniki ich badań zostały zgłoszone w 2012 roku w „Translational Psychiatry” i pokazały, że oba zabiegi doprowadziły do ​​istotnej poprawy klinicznej, ale kannabidiol spowodował mniej wspólnych działań niepożądanych – w tym zaburzeń koncentracji i przyrostu masy ciała – które zasadniczo zawsze występują przy stosowaniu leków przeciwpsychotycznych.

Wyniki te muszą zostać potwierdzone w większych badaniach klinicznych, ale są one bardzo obiecujące. Zapoczątkowano już cykl analiz, w którym podaje się pacjentom ze schizofrenią CBD i kontroluje ich stan dzięki badaniom neuropsychologicznym oraz neuroobrazowania.